هدف: بررسی و تحلیل نقش الگوها بر مطالعه دانشجویان دانشگاه تبریز براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا است. روش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. 9833 نفر دانشجوی کارشناسی دانشگاه تبریز جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. از بین آنها با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 373 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس مولفه های نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا تنظیم شده بود که بعد از تائید روایی و پایایی بین نمونه آماری توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون تی، تحلیل واریانس و رگرسیون خطی چندگانه استفاده به عمل آمد. یافته ها: یافته ها نشان داد 46 درصد از دانشجویان الگوهای مطالعه خود را از طریق شبکه اجتماعی دنبال می کنند. دانشجویان دانشگاه تبریز در امر مطالعه خود به ترتیب از دوستان و استادان با میانگین 62/3 و 57/3 بیشترین الگوپذیری را داشتند. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میانگین میزان مطالعه در گروه های عمده تحصیلی، اختلاف معنی داری با هم دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد متغیرهای مستقل، «انگیزه»، «توجه»، «تمرین» و «به یادسپاری» وارد معادله شدند، که در مجموع 64 درصد از تغییرات مربوط به متغیر مطالعه را این 4 متغیر تبیین کردند. در نتیجه می توان گفت که رفتار مطالعه دانشجویان براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا قابل تبیین است. اصالت اثر: استفاده از نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا برای تبیین مطالعه در بین دانشجویان، نوآوری اصلی این مقاله به شمار می رود.

هدف: هدف پژوهش، بررسی نقش یادگیری مشاهده ای بر وضعیت مطالعه دانش آموزان دوره متوسطه بر اساس نظریه شناختی _ اجتماعی بندورا است. روش / رویکرد: این پژوهش کاربردی با روش پیماشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهر چناران تشکیل می دهند. نمونه پژوهش با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و تعداد 260 پرسش نامه برگشت داده شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته ای استفاده شد که با آزمون آلفای کرونباخ، پایایی آن با 876/. تأیید گردید. یافته ها: بیش از60% دانش آموزان اعتقاد داشتند افراد اهل مطالعه در جامعه از احترام و جایگاه خوبی برخوردار نیستند. همچنین بیشتر دانش آموزان اعتقاد داشتند با مطالعه و کتابخوانی نمی توان به موفقیت و ثروت دست یافت. مطالعه ی غیردرسی جایگاه بسیار پایینی در اوقات فراعت دانش آموزان دارد. بررسی وضعیت مطالعه کتاب در بین آنها نشان داد 5/83 درصد در طول شبانه روز اصلاً کتاب غیردرسی نمی خوانند. همچنین یافته ها گویای این است که دانش آموزان در صورت مطالعه، منابع الکترونیکی به ویژه شبکه های اجتماعی را به چاپی ترجیح می دهند. بررسی الگوهای مورد نظر دانش آموزان نیز نشان می دهد آنها کمتر از افراد اهل مطالعه و کتابخوان الگو می گیرند و بیشترین الگوی مورد توجه آنان ورزشکاران و هنرمندان هستند. نتایج دیگر این پژوهش حاکی از آن است که مشاهده ی رفتار مطالعه دیگران، تاثیر قابل توجهی بر افزایش مطالعه و علاقه مندی به مطالعه در بین دانش آموزان دارد. مشاهده ی رفتار مطالعه ی دیگران 46% واریانس متغیر علاقه مندی به مطالعه و همچنین 42% واریانس متغیر میزان مطالعه را در بین دانش آموزان تبیین می کند. نتیجه گیری: چنان که افراد در بسیاری رفتارها از دیگران الگوگیری می کنند، رفتار مطالعه افراد نیز می تواند از مشاهده رفتار دیگران تأثیر بپذیرد و این موضوع می تواند بر میزان مطالعه و علاقه به مطالعه تأثیر بگذارد.

رمان جنایت و مکافات شاهکار روان شناختی فئودور داستایفسکی[1]، تصویری ژرف از کشمکش درونی انسانی گرفتار در تردیدهای اخلاقی و اجتماعی ارائه می دهد. این مقاله با تکیه بر نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا، تلاش می کند فرآیند تدریجی شکل گیری شخصیت و رفتار راسکولنیکوف را از منظر مفاهیمی چون مشاهده، الگوگیری و تقویت تحلیل کند. راسکولنیکوف در روندی پویا میان کنش های بیرونی و انگیزش های درونی، از طریق مشاهده رفتارهای قدرت طلبانه، سودمحور و بی اخلاق افراد پیرامون خود (مانند ناپلئون[2]، سویدریگایلف و لوزین) و پیامدهای آن ها، به مرور به این باور می رسد که می توان برای تحقق هدفی والا، اصول اخلاقی را زیر پا نهاد. این درک، تحت­, تأثیر تقویت های اجتماعی (تحسین از قدرت) و ناکامی های شخصی، به تصمیم او برای ارتکاب قتل منجر می شود. با این حال، پس از ارتکاب جنایت، مواجهه با تقویت های منفی (مانند عذاب وجدان، طرد اجتماعی، بیماری روانی) و مشاهده فداکاری، مهر و باور مذهبی سونیا، نقطه چرخشی در او پدید می آورد و فرآیند بازسازی روانی اش آغاز می شود. مقاله با ارائه مثال های متعدد از متن رمان و تحلیل دقیق آن ها در چارچوب نظری بندورا، نشان می دهد که چگونه یادگیری مشاهده ای و نظام تقویت می توانند محرک و بازدارنده رفتارهای پیچیده انسانی باشند. در نهایت، خوانش روان شناختی حاضر نه تنها به روشن تر شدن منطق رفتار شخصیت، بلکه به درک عمیق تری از کارکرد نظریه های روانی در تحلیل متون ادبی کلاسیک منجر می شود.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی از طریق الگوی یادگیری مشاهده ای بندورا بر ارتقاء و بهبود نظریه ذهن کودکان دختر و پسر پیش دبستانی شهر ارومیه بود. روش: پژوهش حاضر که از نوع مطالعات نیمه آزمایشی است به شیوه ی پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه کنترل اجرا گردید. 40 کودک به شیوه در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. جهت سنجش متغیرها در این پژوهش از دو مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی الیوت و گرشام (ssrs) و پرسشنامه 38 سؤالی نظریه ی ذهن استیمن و موریس به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات مربوط به پیش آزمون و پس آزمون استفاده شده است. مهارت های اجتماعی به مدت 15 جلسه از طریق روش یادگیری مشاهده ای بندورا به گروه آزمایش آموزش داده شد؛ سپس داده های حاصل از آزمون ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون t مستقل موردبررسی قرار گرفتند. یافته ها: نشان دادند که آموزش مهارت های اجتماعی از طریق الگوی یادگیری مشاهده ای بندورا موجب افزایش معنادار این مهارت ها و توانایی نظریه ذهن در کودکان گردید. نتیجه گیری: مبتنی بر نتایج پژوهش حاضر می توان اذعان نمود مداخلات آموزشی قادرند از طریق ارتقاء تئوری ذهن از بروز بسیاری از ناهنجاری ها ی شناختی و رفتاری کودکان پیشگیری کنند، لذا پیشنهاد می شود آموزش مهارت های اجتماعی در سیاست گذاری های نهاد آموزش وپرورش و مراکز بالینی گنجانده شود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر بازخورد خودکنترلی بر زمان بندی نسبی و مطلق طی تمرین مشاهده ای و بدنی بود. آزمودنی ها (90 نفر) به طور تصادفی به گروه های تمرین بدنی و مشاهده ای (خودکنترلی، جفت شده و آزمونگر) تقسیم شدند و به انجام یک تکلیف زمان بندی متوالی پرداختند. تکلیف فشردن کلیدهای 2، 4، 6 و 8 با حفظ زمان بندی نسبی و مطلق مشخص بود. گروه خودکنترلی در زمان نیاز طلب بازخورد می کردند. درصورتی که دو گروه دیگر بر زمان دریافت بازخورد، کنترلی نداشتند. در مرحله اکتساب 72 و یادداری و انتقال 12 کوشش انجام گرفت. داده ها با استفاده از روش تکرار سنجش و واریانس عاملی مرکب تحلیل شد. نتایج نشان داد در مرحله اکتساب، گروه خودکنترل و آزمونگر خطای زمان بندی نسبی کمتری در مقایسه با گروه جفت شده داشتند. در مراحل یادداری و انتقال، گروه خودکنترلی خطای زمان بندی نسبی کمتری در مقایسه با گروه های جفت شده و آزمونگر داشتند. همچنین گروه جفت شده خطای زمان بندی مطلق کمتری در مقایسه با گروه خودکنترلی نشان دادند.

در گذشته، رابطه بین نظریه های سنتی یادگیری در روان شناسی و نظریه های نوروفیزیولوژی رابطه نزدیکی نبود. اما به تازگی یافته های نو در علوم عصب شناسی برای پدیده های یادگیری گاه پیچیده، مانند یادگیری مشاهده ای، مکانیسم های عصبی نسبتا ساده ای کشف کرده اند که یکی از آنها نورون های آیینه ای است. این نورون ها نشان می دهند که مغز چگونه فعالیتی را که ما انسان ها مشاهده می کنیم در خود ثبت می نماید و انجام آن فعالیت را در همان لحظه یا در آینده آسان می سازد. نقش این نورون ها آن است که، در تعاملات اجتماعی، عمل فرد مشاهده کننده را با عمل فرد مورد مشاهده مطابقت می دهد و از این طریق به فرد مشاهده کننده کمک می کند تا از طریق همسو نمودن رفتار خود با رفتار فرد مورد مشاهده آن رفتار را بفهمد. در مورد منشا نورون های آیینه ای سه دیدگاه وجود دارند: (1) دیدگاه تکاملی که وجود نورون های آیینه ای را بخشی از سازگاری می داند که در طول عمر نوع جاندار در او تکامل یافته است، (2) دیدگاه تداعی که بر توانایی ذاتی در شکل دهی به نورون های آیینه ای با تاکید بر تجربه استوار است، و (3) دیدگاه اندیشه - عمل که طبق آن تصوری که ما از بازخوردهای حسی مرتبط با یک عمل می سازیم اساس اجرای درست آن عمل است. پیش از کشف نورون های آیینه ای دو تبیین عمده برای یادگیری مشاهده ای از سوی روان شناسان رفتاری و شناختی ارائه شده بود. رفتارگرایان به رهبریت بی اف اسکینر، واضع شرطی سازی کنشگر، برای یادگیری از راه مشاهده و تقلید آموزی سه عنصر مشاهده الگو، انجام رفتار مطابق با الگو، و دریافت تقویت را ضروری می دانستند. در مقابل، شناخت گرایان، به سرکردگی آلبرت بندورا، یادگیری مشاهده ای را عمدتا پدیده ای کاملا شناختی و خبر پردازانه معرفی کردند و برای یادگیری آن به چهار فرایند توجه، به یاد سپاری، باز آفرینی حرکتی، و انگیزش متوسل می شدند. کشفیات مربوط به نورون های آیینه ای هم دیدگاه رفتار گرایان و هم اندیشه شناخت گرایان را مورد چالش قرار می دهد.

نمایش در زبان فارسی ترجمه ی تیاتر است که در آن بازیگران خود را به جای شخصیت های داستان قرارمی دهند. با علم به اینکه هنر نمایش، به دلیل برخورداری از چند هنر، هنر مادر نامیده می شود، لزوم آشنایی کودکان با این هنر، به عنوان یکی از راه های آموزش غیرمستقیم که در پرورش حس اعتماد به نفس، پرورش خلاقیت، تقویت بیان و فعال سازی ذهن موثر است مطرح می شود. با توجه به اینکه همیشه کودکان پای ثابت نمایش هستند (یا تماشاچی هستند یا بازیگر) نه تنها با نمایش تیاتر بیگانه نیستند بلکه خودشان سرآغاز نمایش از طریق سرمایه گذاری در برنامه های بلند مدت برای کودکان که آینده سازان و حافظان تقلیدند. مطمینا تمدن بشرند بیهوده نخواهد بود زیرا هرچه کودکان به لحاظ کیفی پربارتر شوند درواقع جامعه متمدن تر می شود. یکی از روان شناسان برجسته عرصه یادگیری آلبرت بندورا است که در سال های اخیر نظریه ی یادگیری شناختی اجتماعی وی مورد توجه قرارگرفته است. تحقیق حاضر می کوشد با الهام از این بینش که نمایش یک وسیله ی موثر در تعلیم و تربیت است و نمایش مورد پذیرش کودک است زیرا نه تنها نیازهای روانی او را ارضا می کند بلکه لحظات شاد و مهیج برایش خلق می کند و دیگر اینکه هر پیام و موضوعی در قالب نمایش برای کودکان قابل اجراست، الگویی برای استفاده ی نمایشنامه نویسان حوزه کودک براساس نظریه ی آلبرت بندورا ارایه کند. به همین منظور بعد از مطرح کردن مباحث نظری و بررسی روند استفاده ی نمایشنامه نویسان معاصر حوزه ی کودک از دیدگاه های بندورا، الگوی پیشنهادی ارایه می گردد.

عطار ازجمله شاعران و عارفان قرن ششم و هفتم هجری است که در آثارش به انسان و راه های رسیدن او به سعادت و کمال، بسیار توجه داشته است. وی برای تربیت شاگردانش (مریدان) از روش های مختلفی بهره گرفته است. یکی از این روش ها روشی است که امروزه با عنوان روش الگویی یا الگوپردازی مطرح می شود. ازاین رهگذر می توان دیدگاه عطار را به نظریه یادگیری شناختی-اجتماعی آلبرت بندورا نزدیک دانست. پرسش این پژوهش این است که آیا بین روش تربیتی الگویی مورد استفاده در مثنوی های عطار و روش الگوبرداری مبتنی بر نظریه یادگیری اجتماعی بندورا شباهت هایی وجود دارد. جامعه مورد مطالعه، سه مثنوی عطار شامل منطق الطیر، مصیبت نامه و الهی نامه است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان داد که با کاربرد نظریه اجتماعی بندورا می توان بسیاری از اندیشه های عطار را تبیین کرد. روش تربیتی الگویی او با آنچه در نظریه بندورا دراین خصوص گفته شده شباهت های زیادی دارد.